مقدمه
تا حالا پیش اومده وسط یک پروژه، یک نفر که حتی تو جلسات اولیه نبوده ناگهان بیاد و کل مسیر رو عوض کنه؟ یا برعکس، کسی که کلی ازش انتظار داشتید، هیچ حمایتی نکنه؟ این یعنی شما Stakeholder Map نداشتید.
در هر پروژه‌ای، افراد مختلفی درگیرند—از مشتری و کارفرما گرفته تا همکار، مشاور، یا حتی اعضای خانواده! شناخت دقیق اینکه «چه کسی چه نقشی دارد» می‌تونه تفاوت بین یک پروژه موفق و یک شکست کامل باشه.
Stakeholder Map چیست؟
Stakeholder Map یا نقشه ذی‌نفعان، ابزاری تصویری است برای شناسایی، تحلیل و دسته‌بندی افرادی که روی پروژه تأثیر دارند یا از آن تأثیر می‌پذیرند.
در ساده‌ترین حالت، Stakeholder Map شامل چهار دسته است:
قدرت زیاد / علاقه زیاد
قدرت زیاد / علاقه کم
قدرت کم / علاقه زیاد
قدرت کم / علاقه کم
با قرار دادن هر فرد یا گروه در یکی از این دسته‌ها، می‌فهمیم:
کی باید در تصمیم‌گیری‌ها باشد؟
با کی باید دائم در تماس باشیم؟
چه کسی را فقط باید در جریان بگذاریم؟
چرا Stakeholder Map مهم است؟
۱. جلوگیری از غافلگیری: دیگر کسی از راه نمی‌رسد تا مسیر پروژه را ناگهان عوض کند.
۲. مدیریت توقعات: وقتی توقع هر فرد مشخص باشد، کمتر دچار سوءتفاهم می‌شویم.
۳. صرفه‌جویی در زمان و انرژی: می‌دانیم با چه کسی باید بیشتر کار کنیم و کی را باید فقط مطلع نگه داشت.
چطور از Stakeholder Map استفاده کنیم؟ (گام‌به‌گام)
۱. شناسایی تمام ذی‌نفعان
تیم داخلی، مشتری، تأمین‌کننده، کاربر نهایی، ناظر، سرمایه‌گذار و...
۲. تحلیل قدرت و علاقه‌مندی هر فرد
قدرت = توان تأثیرگذاری
علاقه‌مندی = میزان درگیری یا اهمیت پروژه برای او
۳. قرار دادن در چهارخانه نقشه
ابزارهایی مثل Miro یا Xmind می‌تونن کمک کنند.
۴. تعیین راهبرد ارتباطی برای هر دسته:
قدرت زیاد/علاقه زیاد: مشارکت فعال
قدرت زیاد/علاقه کم: مدیریت نزدیک
قدرت کم/علاقه زیاد: اطلاع‌رسانی مرتب
قدرت کم/علاقه کم: پیگیری سبک
مثال واقعی
در یک استارتاپ طراحی اپلیکیشن، یک مشاور فنی که فقط دو ساعت در هفته با تیم در تماس بود، بعد از دو ماه انتقاد شدیدی به ساختار اپلیکیشن کرد. با اینکه تیم فکر می‌کرد او در جریان نیست، او تأثیرگذار بود. بعد از طراحی Stakeholder Map، جایگاه واقعی او مشخص شد و تیم شروع به هماهنگی هفتگی با او کرد.
این ابزار کجا به درد می‌خورد؟
پروژه‌های استارتاپی یا کوچک با افراد زیاد
پروژه‌های دانشگاهی گروهی
پروژه‌های مشتری‌محور فریلنسری
حتی در برنامه‌ریزی مراسم عروسی یا سفر گروهی!
تمرین ۵ دقیقه‌ای
یک پروژه در دست انجام را در نظر بگیر.
۵ فرد یا گروهی که درگیر هستند را بنویس.
جای هرکدام را در چهارخانه Stakeholder Map تعیین کن.
یک برنامه کوتاه برای نحوه ارتباط با آن‌ها بنویس.
هموار بودن یعنی چی؟
ما در هموار فقط به ابزارها اهمیت نمی‌دیم، بلکه به رشد مهارت واقعی فکر می‌کنیم. Stakeholder Map کمک می‌کنه تا روابط کاری‌مون مؤثرتر، شفاف‌تر و انسانی‌تر بشن. این مقاله بخشی از مسیر یادگیری جمعی ماست.
اگر دنبال فضایی برای تمرین این مهارت‌ها، اشتراک تجربه‌ها و یادگیری جمعی هستی، به جامعه هموار بپیوند:
مشاوره یا رزرو:
021-22790089
