مقدمه (AIDA)
چند بار وسط یک پروژه یا تصمیم مهم مانده‌اید که «واقعاً کدام مسیر درست است»؟
وقتی همه‌چیز نامشخص و پر از ابهام است، ذهن به‌جای تمرکز، پر از استرس می‌شود.
اینجاست که چارچوب علمی Cynefin از دیو اسنوودن کمک می‌کند: مدلی برای فهمیدن اینکه در چه نوع موقعیتی هستید و چطور باید واکنش نشان دهید.
در این مقاله هم این مدل را ساده و کاربردی می‌شناسید، هم یک تمرین کوتاه می‌گیرید که همان امروز می‌توانید در کار یا درس اجرا کنید.
چارچوب Cynefin چیست؟ (Feature)
Cynefin Framework ابزاری از نظریه پیچیدگی است که موقعیت‌ها را به پنج دسته تقسیم می‌کند: ساده، پیچیده، پیچیده-غیرخطی، آشفته و بی‌نظم. این مدل کمک می‌کند بفهمید نوع مسئله شما چیست تا تصمیم متناسب بگیرید.
چرا معتبر و کاربردی است؟ (Advantage/Evidence)
دیو اسنوودن این مدل را برای مدیریت سازمان‌ها طراحی کرد، اما تحقیقات نشان داده که شناخت نوع موقعیت قبل از اقدام، احتمال تصمیم درست را افزایش می‌دهد. به زبان ساده: وقتی بدانید با «ابهام» طرفید یا با «ساده‌ترین راه‌حل»، انتخاب‌ها واقعی‌تر می‌شوند.
فایده مستقیم برای شما (Benefit)
فریلنسر: وقتی مشتری نیاز مبهمی دارد، می‌توانید آن را به دسته «پیچیده» ببرید و با آزمایش و نمونه‌سازی جلو بروید.
دانشجو: اگر پروژه‌ای روشن و ساده است، وقت تلف نمی‌کنید؛ مستقیم اقدام می‌کنید. اگر مبهم بود، سراغ تحقیق و تحلیل می‌روید.
استارتاپ: وقتی محیط بازار آشفته است، به‌جای فلج شدن، با اقدام سریع شروع می‌کنید و سپس استراتژی را اصلاح می‌کنید.
مثال کوتاه و ملموس
فرض کنید یک فریلنسر طراحی وب، از مشتری پیامی می‌گیرد: «می‌خوام سایتم خاص باشه و متفاوت.» این جمله مبهم است. اگر به آن به‌عنوان یک مشکل «پیچیده» نگاه کند، بهترین راه شروع، نمونه‌سازی و تست ایده‌هاست، نه حدس زدن یا کلی‌گویی.
تمرین ۵ دقیقه‌ای Cynefin
۱. یک مسئله یا تصمیم فعلی خود را روی کاغذ بنویسید.
۲. کنار آن مشخص کنید: ساده، پیچیده، پیچیده-غیرخطی، آشفته یا بی‌نظم؟
۳. اگر ساده بود → اقدام مستقیم.
۴. اگر پیچیده بود → تحلیل و مشورت.
5. اگر پیچیده-غیرخطی بود → آزمایش و نمونه‌سازی.
6. اگر آشفته بود → اقدام فوری کوچک، بعد تحلیل.
این تمرین ساده کمک می‌کند سریع‌تر بفهمید با چه دنیایی روبه‌رو هستید.
اگر از این تمرین خوشتان آمد، تمرین‌های بیشتری مثل آن را در کانال تلگرام هموار پیدا می‌کنید.
و اگر دنبال جایی هستید که بتوانید در دل ابهام با ذهنی آرام کار کنید، فضای کار اشتراکی هموار همان جایی است که به شما کمک می‌کند.
