چرا فکر می‌کنم همه منظورمو خودشون می‌فهمن؟
تا حالا پیش اومده بعد از جلسه یا گفتگو، با خودت بگی: «خب معلومه منظورمو فهمیدن» و بعد بفهمی طرف مقابل برداشت کاملاً متفاوتی داشته؟
ما معمولاً فکر می‌کنیم افکار و احساسات‌مان به‌قدری واضح است که دیگران خودشون باید متوجه بشن.
این همون Illusion of Transparency یا «توهم شفافیت» هست.
این ناهمواری ذهنی کاری می‌کند که ما کمتر از حد لازم توضیح بدهیم، چون:
- فکر می‌کنیم حرفمان خودبه‌خود منتقل می‌شود.
- مطمئنیم که لحن یا حالت چهره‌مان پیام را رسانده.
- حوصله یا حواس برای جزئیات دادن نداریم.
اثرات منفی در کار و زندگی
- فریلنسرها: مشتری فکر می‌کند چیزی که تحویل داده شده، ناقص یا خارج از انتظارش است. چون از اول انتظارات را دقیق نشنیده یا نگفته‌ای.
- دانشجوها: پروژه گروهی به‌هم می‌ریزد، چون وظایف شفاف بیان نشده.
- کارآفرین‌ها: تیم برداشت متفاوتی از استراتژی می‌کند، چون جلسه پر از کلی‌گویی بوده.
نتیجه؟ سوءتفاهم، اتلاف وقت، کار دوباره، و حتی از دست دادن اعتماد.
حالا تصور کن هر بار که حرف می‌زنی، پیام تو:
- واضح، ساختاریافته و بدون ابهام باشد.
- شنونده دقیقاً بداند چه می‌خواهی، چرا مهم است و چه باید بکند.
- کمتر نیاز به اصلاح یا توضیح اضافه داشته باشی.
این یعنی ارتباط سریع‌تر، تصمیم‌گیری آسان‌تر، و روابط کاری و شخصی سالم‌تر.
مدل پیشنهادی: روش SBAR
SBAR یک چارچوب ساده و کاربردی است که از پزشکی به مدیریت و ارتباط منتقل شده. چهار مرحله دارد:
- S – Situation (وضعیت):
اول بگو الان چه اتفاقی افتاده یا موضوع چیست.
مثال: «توی نسخه جدید سایت، صفحه پرداخت دیر لود می‌شه.»
- B – Background (پیش‌زمینه):
توضیح بده چرا این اتفاق مهمه یا چه اطلاعاتی لازم دارن.
مثال: «این مشکل از هفته پیش شروع شده و تو تست‌ها چندبار تکرار شده.»
- A – Assessment (ارزیابی):
نظر یا برداشت خودت رو بگو.
مثال: «احتمالاً به‌خاطر تغییر کدهای بک‌اند هست.»
- R – Recommendation (پیشنهاد):
دقیق بگو انتظار داری چه اتفاقی بیفته یا طرف مقابل چه کاری کنه.
مثال: «لطفاً تا فردا بک‌اند رو بررسی کنید و گزارش بدید.»
چرا جواب می‌دهد؟
- باعث می‌شود حرفت را کامل و منظم منتقل کنی.
- شنونده از اول تا آخر در جریان قرار می‌گیرد.
- برداشت اشتباه و دوباره‌کاری کمتر می‌شود.
چطور هموار کمک می‌کند
در هموار، بیان شفاف یک اصل است. ما این مهارت را به‌عنوان بخشی از «هموار کردن مسیر کار و ارتباط» می‌بینیم.
- کارگاه‌های مهارت بیان: تمرین عملی روش SBAR با موقعیت‌های واقعی کاری.
- فضای گفتگو بدون قضاوت: جایی که می‌توانی ایده و نظر را کامل بگویی و بازخورد بگیری.
- فرهنگ شفافیت: تیم و جامعه‌ای که به وضوح در پیام‌رسانی ارزش می‌دهد.
هموار یعنی فضایی که نه فقط ایده‌ها، بلکه مسیر رساندن آن‌ها هم واضح و هموار است.
نتیجه‌گیری
«توهم شفافیت» می‌تواند هزینه‌های سنگینی در کار و زندگی ایجاد کند. با تمرین SBAR، پیام‌هایت را طوری منتقل می‌کنی که سوءتفاهم به حداقل برسد و سرعت کار بالا برود.
اگر می‌خواهی این مهارت را با تمرین‌های واقعی و در کنار جامعه‌ای همراه یاد بگیری، به کانال تلگرام هموار سر بزن یا به فضای کار و کارگاه‌های ما بیای.
هموار اینجاست تا کلماتت را هموارتر کند.
