مقدمه
آیا تا به حال بعد از تمام شدن یک پروژه مهم، به جای شادی، یک حس خالی و بیانگیزگی سراغتان آمده؟
این حس فقط مختص شما نیست. بسیاری از فریلنسرها، استارتاپها و حتی دانشجویان بعد از تحویل یک پروژه یا پایان یک ترم همین تجربه را دارند. دلیلش ساده است: ذهن ما روی نتیجه تمرکز میکند اما فرایند را نادیده میگیرد.
مدلی علمی به نام After Action Review (AAR) که ارتش آمریکا از آن استفاده میکند، میتواند این خلا را پر کند.
در این مقاله یک تمرین ساده و کاربردی معرفی میکنیم تا بتوانید همین امروز با بازبینی تجربه، انرژی دوباره بگیرید و برای پروژه بعدی آماده شوید.

مدل AAR چیست؟ (Feature)
AAR یا After Action Review مدلی است که ارتش آمریکا بعد از هر عملیات از آن استفاده میکند. در این مدل، تیم به جای تمرکز صرف روی نتیجه، درباره اینکه «چه شد»، «چه باید میشد» و «چطور میتوان بهتر شد» گفتگو میکند.
مزیت علمی AAR (Advantage/Evidence)
تحقیقات نشان دادهاند که بازاندیشی و مرور تجربه، به افزایش یادگیری، کاهش فرسودگی و بالا رفتن حس کنترل کمک میکند. AAR نه فقط یک ابزار نظامی، بلکه روشی علمی در مدیریت پروژه، آموزش و حتی روانشناسی رشد فردی است.
فایده برای شما (Benefit)
برای فریلنسر: بعد از تحویل پروژه، بهجای حس پوچی، یاد میگیرد مهارتهایش را ثبت و برای پروژههای بعدی آماده شود.
برای دانشجو: بهجای فراموشی سریع درسها بعد از امتحان، از تجربهها نکات کلیدی استخراج میکند.
برای استارتاپ کوچک: میتواند هر شکست یا موفقیت را به یک منبع یادگیری تبدیل کند.
مثال واقعی
فریلنسر: بعد از تحویل یک وبسایت، سه سوال AAR را مینویسد: «چه چیز خوب پیش رفت؟» → مدیریت زمان. «چه چیزی میتوانست بهتر باشد؟» → ارتباط با مشتری. «چه یاد گرفتم؟» → نیاز به شفافسازی در جلسات اولیه.
دانشجو: بعد از ارائه کلاسی، مینویسد: «چه چیز خوب پیش رفت؟» → تعامل با استاد. «چه چیزی میتوانست بهتر باشد؟» → طراحی اسلاید. «چه یاد گرفتم؟» → اهمیت تمرین قبل از ارائه.
تمرین ۵ دقیقهای AAR برای پر کردن حس پوچی
دفترچه یا فایل نوت موبایل خود را باز کنید و همین امروز سه سوال زیر را برای پروژه اخیرتان پاسخ دهید:
چه چیزی خوب پیش رفت؟
چه چیزی میتوانست بهتر باشد؟
چه چیزی یاد گرفتم که برای دفعه بعد مفید است؟
این تمرین ساده، ذهن شما را از «خالی بودن» به «یادگیری و پیشرفت» تغییر میدهد.
اگر میخواهید هر هفته تمرینهای کاربردی مثل AAR را دریافت کنید، به کانال تلگرام هموار بپیوندید.
برای تجربه شبکهسازی و یادگیری در کنار دیگر فریلنسرها و استارتاپها، سری هم به فضای کار اشتراکی هموار بزنید.
هموار فقط یک مکان کار نیست؛ همراهی است در مسیر رشد فردی و حرفهای شما.