1. مقدمه‌

آیا تا به‌حال حس کرده‌ای که باید برای تو مسیر خاص‌تری در زندگی وجود داشته باشد؟ یا اینکه بدون تلاش خیلی زیاد، شایسته‌ی جایگاه بالاتر، درآمد بیشتر یا توجه بیشتری هستی؟ این احساس، اگرچه ممکن است در نگاه اول اعتمادبه‌نفس به‌نظر برسد، اما گاهی ریشه در تله‌ای عمیق به نام تله استحقاق دارد. تله‌ای که ممکن است به‌جای موفقیت، تو را از مسیر رشد واقعی دور کند.

2. تله استحقاق چیست؟

تله استحقاق (Entitlement Schema) یکی از الگوهای ناسازگار اولیه است که در آن فرد باور دارد قوانین و محدودیت‌هایی که برای دیگران هست، برای او نیست. او فکر می‌کند سزاوار شرایط ویژه، استثنا قائل شدن یا مسیر آسان‌تری در زندگی است.
ریشه این تله معمولاً به سبک‌های فرزندپروری بسیار سهل‌گیرانه، بزرگ شدن در شرایطی بدون چارچوب یا تحسین بی‌حد و مرز برمی‌گردد.

3. تأثیر تله استحقاق در مسیر شغلی و رشد حرفه‌ای

این تله می‌تواند در محیط کاری، آسیب‌زننده باشد. افراد گرفتار در این تله ممکن است:

وظایفشان را جدی نگیرند.

انتقاد را نپذیرند.

از تیم عقب بمانند چون فکر می‌کنند «من خاص‌ترم».

احساس کنند کار گروهی وقت تلف کردن است یا قوانین سازمانی برای آن‌ها لازم نیست.

این رفتارها در نهایت باعث می‌شود فرد فرصت‌های رشد را از دست بدهد، در همکاری‌ها شکست بخورد و در مسیر حرفه‌ای تنها بماند.

4. نشانه‌های تله استحقاق در زندگی

از مسئولیت‌های عادی طفره می‌روی چون فکر می‌کنی "برای من مناسب نیست".

انتظار داری دیگران همیشه شرایط را برای تو راحت‌تر کنند.

در انجام کارها عجله داری چون نمی‌خواهی مثل بقیه مرحله‌به‌مرحله پیش بروی.

نسبت به قواعد و قوانین ناراحتی یا به آن‌ها بی‌توجهی.

فکر می‌کنی لیاقت پاداش بیشتر داری بدون این‌که زحمت خاصی کشیده باشی.

5. راهکارهایی برای مواجهه با تله استحقاق

خودآگاهی را تمرین کن: از خودت بپرس آیا واقعاً بیشتر از دیگران کار کرده‌ای؟ یا فقط انتظار داری خاص باشی؟

واقع‌بینی را جایگزین رویاپردازی کن: موفقیت واقعاً مسیر سختی دارد. راه‌های میانبر اغلب تو را عقب می‌اندازند.

در محیط‌های گروهی حضور فعال داشته باش: فضاهای کاری جمعی مثل فضای کار اشتراکی، می‌توانند به تو یاد بدهند مسئولیت‌پذیر و هم‌راستا با دیگران باشی.

پذیرش قانون‌مندی: چارچوب، تو را محدود نمی‌کند؛ کمک می‌کند جهت پیدا کنی.

6. پرسشنامه سنجش تله استحقاق

تست تله ی استحقاق

جهت شروع تست روی کلمه ( "لینک" ) کلیک کنید

7. نتیجه‌گیری:

همه ما ممکن است لحظاتی تله استحقاق را تجربه کنیم، اما تفاوت در این است که آیا در آن گیر می‌کنیم یا نه. هموار، تنها یک فضای کار فیزیکی نیست؛ جایی‌ست برای تمرین پذیرش، مسئولیت‌پذیری و رشد واقعی.

 اگر فکر می‌کنی این تله ممکنه تو رو هم درگیر کرده باشه، می‌تونی تو فضای کار اشتراکی هموار، تمرین کنار اومدن باهاش رو شروع کنی.
 به کانال تلگرام ما هم سر بزن تا هر هفته تله‌های ذهنی و تمرین‌های مقابله با اون‌ها رو دنبال کنی.

سوالات متداول 
 

1. تله استحقاق چه تأثیری بر روابط کاری و گروهی دارد؟
فرد در این تله فکر می‌کند قوانین برای او نیستند؛ این احساس می‌تواند دیگران را ناراحت و تعاملات را مختل کند.

2. چرا بعضی افراد خود را مستحق امتیازهای خاص می‌دانند؟
این حس ممکن است از احساس محرومیت عمیق یا جبران افراطی کم‌توجهی گذشته سرچشمه بگیرد.

3. چگونه با نگاه واقع‌بینانه‌تر، از تله استحقاق خارج شویم؟
با پذیرش مسئولیت، تمرین همکاری و دیدن واقعیت بیرونی می‌توان به تعادل رسید.