۱. مقدمه
شاید برایت آشنا باشد این احساس: در جمعی نشسته‌ای، آدم‌ها می‌خندند، حرف می‌زنند، ایده رد و بدل می‌کنند، اما انگار تو بیرونِ این دایره‌ای. نه اینکه کسی تو را پس زده باشد، نه. اما حس غریبه بودن، مثل یک سایه همیشگی، همراه توست. حس می‌کنی فرق داری، انگار به این جمع‌ها تعلق نداری، انگار یک جای کار درونت از همان ابتدا تعریف نشده برای «با دیگران بودن». اگر این حس بارها در زندگی‌ات تکرار شده، شاید وقت آن است که با مهربانی نگاهی بیندازی به چیزی به نام تله بیگانگی اجتماعی.
۲. تله بیگانگی اجتماعی چیست؟
تله بیگانگی اجتماعی (Social Isolation Schema) یکی از طرح‌واره‌های شخصیتی است که در نظریه «طرحواره‌درمانی» جفری یانگ تعریف شده. افرادی که این تله را در خود دارند، به‌طور عمیق باور دارند که با دیگران متفاوت‌اند، به جمع‌ها تعلق ندارند یا هرگز به‌طور واقعی پذیرفته نمی‌شوند.
این تله ممکن است در کودکی ریشه گرفته باشد: زمانی که فرد در خانواده یا مدرسه احساس طرد، عدم شباهت، نادیده‌گرفته‌شدن یا تفاوت شدید با دیگران را تجربه کرده است. نتیجه؟ در بزرگسالی، حتی وقتی شرایط بیرونی خوب است، باز هم احساس غریبه بودن باقی می‌ماند.
۳. تأثیر تله بیگانگی اجتماعی در مسیر شغلی و کاری
در محیط‌های کاری، فضای اشتراکی یا تیم‌های نوآور، احساس تعلق داشتن نقش کلیدی دارد. کسی که تله بیگانگی اجتماعی دارد:
از تعاملات گروهی اجتناب می‌کند.
ایده‌هایش را بیان نمی‌کند چون فکر می‌کند کسی نمی‌فهمدش.
فرصت‌های شبکه‌سازی را از دست می‌دهد.
احساس می‌کند در جلسات و همکاری‌ها اضافه است.
همه این‌ها می‌تواند رشد شغلی و مشارکت حرفه‌ای او را محدود کند؛ در حالی‌که شاید مهارت یا توانایی‌اش کاملاً کافی باشد، اما باور درونی‌اش اجازه نمی‌دهد خود را نشان دهد.
۴. نشانه‌های تله بیگانگی اجتماعی
آیا این جملات برایت آشنا هستند؟
«همیشه با بقیه فرق داشتم.»
«به هیچ جمعی تعلق ندارم.»
«کسی واقعاً منو نمی‌فهمه.»
«ترجیح می‌دم تنها کار کنم.»
«وقتی توی جمعم، حس می‌کنم اضافی‌ام.»
اگر این جملات مکرراً در ذهن تو می‌چرخد، ممکن است این تله در زندگی‌ات فعال باشد.
۵. چطور با این تله مواجه شویم؟
۱. نام‌گذاری تجربه
اولین گام، شناسایی این الگوی ذهنی است. بدان که این یک بخش از توست، نه تمام تو.
۲. بازسازی تصویر خود
با خودت تمرین کن: «ممکنه با بقیه فرق داشته باشم، اما هنوز می‌تونم بخشی از جمع باشم.»
۳. گام‌های کوچک برای ارتباط
در یک جمع کوچک، ایده‌ات را مطرح کن. در فضای‌هایی مثل هموار، شرکت در دورهمی‌ها یا کار گروهی‌ها را امتحان کن. کم‌کم، این باور شکسته می‌شود.
۴. کار با یک متخصص
روان‌درمانی، به‌خصوص طرحواره‌درمانی، می‌تواند کمک بزرگی برای شناخت و بازسازی این تله باشد.
۶. پرسش‌نامه تله بیگانگی اجتماعی (تطبیق‌یافته با فرم کوتاه یانگ)
لطفاً به هر جمله با عددی بین ۱ تا ۵ پاسخ دهید:
(۱ = اصلاً درست نیست | ۵ = کاملاً درست است)
در بیشتر جمع‌ها حس می‌کنم متفاوت از بقیه‌ام.
به‌سختی با دیگران احساس نزدیکی می‌کنم.
اغلب حس می‌کنم که نمی‌تونم واقعاً به جمعی تعلق داشته باشم.
فکر می‌کنم آدم‌ها من رو نمی‌فهمن.
به‌ندرت خود واقعی‌م رو در جمع‌ها نشون می‌دم.
ترجیح می‌دم از تعاملات اجتماعی دوری کنم.
وقتی در جمعی هستم، اضطراب دارم که ممکنه پس‌زده بشم.
احساس می‌کنم کسی واقعاً دوستم نداره.
اغلب فکر می‌کنم همه بقیه راحت‌تر با هم ارتباط می‌گیرن.
در جلسات یا گروه‌های کاری، حس می‌کنم هیچ حرفی برای گفتن ندارم.
جمع امتیازها:
10–20: احتمال ضعیف فعال بودن این تله
21–35: نشانه‌هایی از تله وجود دارد
36–50: تله فعال و نیازمند توجه جدی
۷. نتیجه‌گیری: تنها نیستی
اگر این حس بیگانگی همراه توست، به‌جای سرزنش خود، می‌توانی با مهربانی و آگاهی با آن روبرو شوی. تو سزاوار ارتباط، دوستی و حس تعلق هستی. شاید بخشی از مسیر، تمرین در فضاهایی امن‌تر و آگاهانه‌تر باشد.
در هموار، فقط میز کار اجاره نمی‌کنی؛ یک بستری برای تمرین رشد روانی، ارتباط واقعی و تجربه تعلق می‌سازی.
برای عضویت در هموار و استفاده از فضای رشد مشترک، به سایت hamvaar.com سر بزن.
و اگر دوست داری مقالات روان‌شناختی بیشتری بخونی، حتماً به کانال تلگرام هموار سر بزن.
سوالات متداول
1. تله بیگانگی اجتماعی چیست و چرا باعث احساس طردشدگی می‌شود؟
در این تله، فرد باور دارد که متفاوت و غیرقابل درک است و هیچ‌گاه در جمع‌ها پذیرفته نمی‌شود.
2. چگونه می‌توان در محیط‌های کاری احساس تعلق بیشتری داشت؟
با تمرین ارتباط تدریجی، اشتراک‌گذاری تجربه‌ها و انتخاب جمع‌هایی که ارزش‌های مشابه دارند.
3. راهکارهایی برای رهایی از احساس غریبه بودن در جمع‌های شغلی چیست؟
خودافشایی آرام، تمرکز بر نقاط مشترک با دیگران و بررسی باورهای محدودکننده می‌تواند مفید باشد.
تست تله ی روانی انزوا / بیگانگی اجتماعی
جهت شروع تست روی کلمه ( "لینک" ) کلیک کنید
