مقدمه
حتماً برات پیش اومده که وسط یه پروژه باشی و یهو بفهمی کسی که فکر میکردی مسئول فلان کاره، اصلاً خبر نداره باید اون کارو انجام بده. یا یکی از همتیمیهات میگه: «فکر کردم تو قراره اینو انجام بدی!» نتیجه؟ سردرگمی، دوبارهکاری، و از همه بدتر، اصطکاک بین اعضای تیم.
حالا سوال اینه: آیا میشه قبل از شروع پروژه، این مدل ابهامها رو ریشهکن کرد؟ آیا راهی هست که نقشها و مسئولیتها از همون روز اول شفاف باشن؟

RACI Chart دقیقاً چیه؟
RACI یک مدل سادهست برای مشخصکردن نقشها و مسئولیتها در هر فعالیت یا تسک از پروژه. واژه RACI از حروف اول این چهار نقش تشکیل شده:
Responsible (مسئول اجرا)
Accountable (پاسخگو نهایی)
Consulted (مشاور)
Informed (باخبر)
به زبان ساده، توی RACI Chart برای هر فعالیت، مشخص میکنی چه کسی مسئول انجامشه، چه کسی باید نتیجه رو تأیید کنه، چه کسی باید مشورت داده بشه و چه کسی فقط در جریان قرار بگیره.
چرا RACI مهمه؟
۱. شفافسازی نقشها: از اول معلومه کی باید چه کاری رو انجام بده و پاسخگو کیه.
۲. جلوگیری از دوبارهکاری: چون مشخصه که فقط یک نفر مسئول اجراست و بقیه نقش مکمل دارن.
۳. کاهش تنش در تیم: چون از اول همه بدون ابهام میدونن در کجای پروژه قرار دارن و چه انتظاری ازشون هست.
چطور از RACI استفاده کنیم؟ (گامبهگام)
۱. لیست کارها یا وظایف پروژه رو بنویس
۲. نقشهای مختلف تیم رو در ستون بنویس
۳. برای هر تسک، با یکی از حروف R، A، C، I مشخص کن که کدوم فرد چه نقشی داره
۴. مطمئن شو که برای هر تسک فقط یک نفر A (پاسخگو نهایی) باشه
نکات مهم:
گاهی یه نفر هم R و هم A هست (مثلاً خودش اجرا و تأیید میکنه)
از تکرار زیاد C و I بپرهیزید؛ زیاد مشورتکردن باعث کندی میشه
ابزار کمکی: میتونی از قالبهای آماده RACI Chart در اکسل یا ابزارهایی مثل Notion و Miro استفاده کنی.
سناریوی واقعی
فرض کن یه تیم سهنفره میخوان یک وبسایت لانچ کنن. تسک «نوشتن متن صفحه درباره ما» به شکل زیر در RACI مشخص میشه:
ندا: R (متن رو مینویسه)
آرش: A (تأیید نهایی)
سارا: C (در مورد لحن برند مشورت میده)
مدیر بازاریابی: I (در جریان قرار میگیره)
نتیجه؟ همه میدونن کی باید چی کار کنه، بدون سرزنش یا بلاتکلیفی.
کجا به درد میخوره؟
پروژههای تیمی با نقشهای مبهم یا جدید
پروژههای دورکاری با اعضای پراکنده
تیمهای کوچک با مسئولیتهای تودرتو
پروژههای دانشگاهی، رویدادهای شخصی (مثلاً تولد یا عروسی!)
چطور تمرینش کنیم؟
یک تسک واقعی امروزت رو انتخاب کن. حالا یک جدول ساده بکش و تعیین کن که:
مسئول اجرا کیه؟
پاسخگو کیه؟
از کی باید مشورت بگیری؟
کی باید در جریان باشه؟
این تمرین ساده میتونه ظرف ۵ دقیقه شفافیت کار رو دو برابر کنه.
برای عضویت در جامعه یادگیری هموار:
مشاوره یا رزرو:
021-22790089