چرا وقتی همه میگن این خطرناکه، من امتحان میکنم؟
شاید برایتان پیش آمده که وقتی دیگران درباره خطری هشدار میدهند، شما به جای ترسیدن، بیشتر به امتحان کردنش تمایل پیدا میکنید. مثلاً دوستان میگویند سرمایهگذاری در فلان پروژه خطرناک است، اما شما یک قدم جلوتر میروید و وارد میشوید. یا میگویند فلان کار ریسک بالایی دارد، اما باز هم دوست دارید تجربه کنید. این میل به ریسک کردن با وجود هشدارهای اطرافیان از کجا میآید؟ آیا واقعاً از روی اعتماد به نفس است یا چیز دیگری در پس ذهن شماست؟
قبل: وقتی «امتحان کردن» میشود بهانهای برای خطر
رضا، فریلنسر طراحی وب، همیشه وقتی پروژهای میرسد که همه میگویند سخت و پرریسک است، به آن جذب میشود. نتیجه؟ چند بار گرفتار مشکلات مالی و استرسهای غیرمنتظره شده. نسرین، دانشجوی مهندسی، وقتی به رشتهای علاقهمند میشود که خانواده هشدار میدهند شغل مطمئنی ندارد، بهراحتی رویای خودش را دنبال میکند و بعضی مواقع به سختیهای زیادی برخورد میکند. یا علی، کارآفرینی که با وجود هشدارهای مکرر درباره نوسانات بازار، با شوق و اعتماد به نفس وارد سرمایهگذاریهای پرریسک میشود، ولی ضررهای بزرگ میبیند.
این رفتارها معمولاً ریشه در یک اشتباه شناختی به نام Optimism Bias دارد. ما تمایل داریم خطرات را کمتر از واقعیت ارزیابی کنیم و احتمال وقوع اتفاقات بد را دست کم بگیریم. این باعث میشود که ریسکها را بیشتر از حد معمول بپذیریم و بدون آمادگی کافی وارد شرایط چالشبرانگیز شویم.
بعد: تصمیمهای هوشمندانه و مدیریت ریسک موثر
تصور کنید رضا، نسرین و علی با یادگیری اصول مدیریت ریسک، تصمیمات خود را با دقت بیشتری میگیرند. رضا پروژهها را بر اساس معیارهای مشخص انتخاب میکند، نسرین رشته تحصیلی را با دیدی واقعبینانه و با بررسی فرصتهای شغلی دنبال میکند، و علی قبل از سرمایهگذاری، ارزیابی کامل ریسکها را انجام میدهد.
آنها حالا میتوانند بدون ترس و اضطراب، با برنامه و دانش ریسکهای واقعی را مدیریت کنند و از فرصتهای پیشرو بهترین استفاده را ببرند. این تصویر، زندگی پرانرژی و در عین حال کنترل شده است که به جای ترس و شکست، فرصت رشد و موفقیت فراهم میکند.
پل: مدیریت ریسک با Risk Assessment Checklist
برای کنترل و مدیریت این میل به ریسکپذیری بیش از حد، یک روش علمی و کاربردی وجود دارد: Risk Assessment Checklist یا فهرست ارزیابی ریسک. این ابزار به شما کمک میکند قبل از تصمیمگیری، تمام جنبههای خطر را بررسی و وزن کنید.
مراحل اجرای Risk Assessment Checklist
- شناسایی ریسکها: همه خطرات احتمالی را بنویسید. مثلاً برای یک پروژه، خطرات مالی، فنی، زمانی، و…
- ارزیابی احتمال وقوع: به هر ریسک احتمال رخ دادن دهید (مثلاً کم، متوسط، زیاد).
- ارزیابی شدت تاثیر: تعیین کنید که اگر ریسک اتفاق بیفتد، چه تاثیری خواهد داشت (مثلاً کم، متوسط، زیاد).
- اولویتبندی ریسکها: با توجه به احتمال و شدت، ریسکها را اولویتبندی کنید.
- برنامه مقابله: برای هر ریسک برنامه مشخصی جهت کاهش یا مدیریت آن بنویسید.
تمرین ساده برای شما
امروز یک تصمیم در پیش دارید که ممکن است ریسک داشته باشد؟
یک کاغذ بردارید و ریسکهای مربوط به آن تصمیم را یادداشت کنید.
احتمال و تاثیر هر کدام را ارزیابی کنید.
ببینید چه اقداماتی برای کاهش این ریسکها میتوانید انجام دهید.
چطور هموار کمک میکند؟
هموار فراتر از یک فضای فیزیکی است؛ فضایی برای رشد ذهنی و یادگیری مهارتهای زندگی است. در هموار، شما با آموزش مدلهای علمی و تمرینهای عملی، مانند همین Risk Assessment Checklist، میآموزید چگونه ذهن خود را در برابر اشتباهات شناختی مثل Optimism Bias مقاوم کنید و تصمیمات بهتر و آگاهانهتری بگیرید.
هموار همراهی همدلانه است که مسیر رشد و مدیریت ریسک را برای فریلنسرها، صاحبان کسبوکار و دانشجویان هموار میکند.
نتیجهگیری
میل به امتحان کردن خطرها، طبیعی است اما اگر بدون ارزیابی درست ریسکها باشد، میتواند به ضررهای بزرگ منجر شود. با استفاده از روشهای علمی مثل Risk Assessment Checklist و همراهی هموار، میتوانید تصمیمات هوشمندانهتر و آگاهانهتری بگیرید و از فرصتها به بهترین شکل استفاده کنید.
برای دریافت آموزشهای کاربردی بیشتر و همراهی در مسیر رشد فردی، همین حالا به کانال تلگرام و صفحه اینستاگرام هموار بپیوندید.
